Explorers & Pirates (Odkrywcy i Piraci). Dodatek do gry Catan

Tytuł: Catan: Explorers & Pirates (Odkrywcy i piraci)

Wydawca: Mayfair Games

Rok wydania: 2015

Liczba graczy: 2-4

Czas gry: 70-120 minut

Język: angielski
Sprawdź aktualną cenę dodatku tutaj - click

Dzisiaj zaprezentuję Wam dodatek do gry Catan, w który można grać w dwie osoby –  Explorers & Pirates. Zawiera on pięć scenariuszy i wprowadza trzy nowe misje dla zawodników. Można z każdą grać osobno albo połączyć je, gdy dobrze poznacie wszystkie zasady. Dzięki nim mamy eksplorację, pick-up and deliver oraz plądrowanie przez piratów.

W ubiegłym roku prezentowałam wersję podróżną tej gry (CLICK). W związku z tym, opis ten nie będzie zawierał podstawowych zasad. Przedstawię tylko nowe reguły i elementy, które on wprowadza. Na końcu, jak zwykle, dowiecie się, czy warto było zasiąść do tej pozycji. Ponadto zaznaczę, że posiadamy angielską wersję tego dodatku. W związku z tym terminologia może nie pokrywać się z tymi, z polskiej edycji gry.

Zawartość pudła

Przede wszystkim zaznaczę, że dodatek ten wymaga posiadania niektórych elementów z gry podstawowej Catan:

• części ramki;
• pola terenów;
• żetony z liczbami;
• karty surowców;
• drogi i osady;
• dwie kostki.

W związku z tym, że mieliśmy pożyczoną polską starą edycję gry podstawowej Osadnicy z Catanu (stary tytuł), to części ramki nie do końca łączyły się z tymi z dodatku. Ponadto, co widać na zdjęciach, różnią się one odcieniem. Nie przeszkadzało to nam jednak w rozgrywkach.

W Explorers & Pirates mamy:

• części ramki;
• dodatkowe pola terenów;
• pola mórz;
• dodatkowe żetony z liczbami;
• 6 płytek obozów piratów;
• 6 płytek kopalni złota;
• 6 ławic ryb;
• żetony monet;
• całą masę kolorowych pionków dla graczy;
• znaczniki worków z przyprawami i rybami;
• karty pomocy z kosztami budowy;
• dwie instrukcje.

Wszystkie elementy są wykonane starannie. Występują małe rozbieżności w kolorystyce pól terenów i mórz. Uważam, że nie powinno się to zdarzać w takiej grze, gdzie ma znaczenie, jaki ląd odkrywamy.
Dołączono dwie instrukcje. Pierwsza z nich zaznajamia nas z elementami w pudle. Ponadto autor prezentuje, w jaki sposób podzielić wszystko, aby łatwiej było przeprowadzać przygotowanie do gry w poszczególnych scenariuszach. Pozwala to też utrzymać porządek pomiędzy dodatkiem, a grą podstawową. Druga instrukcja zawiera opis pięciu scenariuszy, które autor zaleca rozgrywać po kolei. Pierwszy z nich pozwala zapoznać się z nowymi elementami w grze (takimi jak statki i porty) oraz eksploracją lądów. Drugi wprowadza kryjówkę piratów i załogantów. Trzeci scenariusz oparty jest na misji z połowem ryb z ławic. Czwarty dodaje możliwość transportowania przypraw. Piąty scenariusz to misja ostateczna, w której rozgrywka oparta jest o wszystkie nowe zasady tego dodatku. Poniżej opiszę je z większą precyzją.

Budowanie planszy, statków, portów, załogi i osadników

Nowością w stosunku do gry bazowej Catan jest większa plansza, na której prowadzimy rozgrywkę. Bez względu na to, który scenariusz rozgrywamy, zawsze po lewej stronie tworzymy wyspę z kafelek lądów z podstawki (losowo albo tak jak wskazuje zdjęcie w instrukcji). Po prawej stronie układamy dwie wyspy z kafelek z księżycem i słońcem. W każdym z tych zestawów znajdują się określone przez scenariusz płytki lądu. W czasie gry głównym zadaniem jest pływanie do tych terenów swoimi statkami, odkrywanie ich i osiedlanie się na nich. 

 

Jak już wspomniałam, w Explorers & Pirates wprowadzono nowe elementy do budowy:

• porty – muszą zostać zbudowane przy brzegu wody. Kosztuje on dwie karty z ziarnem i dwie z rudą. Można też zwykłą osadę zastąpić portem, gdy znajduje się ona przy linii brzegowej oraz jest przy niej nasz statek.
• statki – musi on zostać zbudowany w porcie. Koszt budowy to jedna karta drewna i jedna karta wełny. Statek może przewozić jeden duży element (osadnika, ławica ryb) albo dwa małe (worek z przyprawą, załogant). Każdy statek ma 4 punkty ruchu i może je wydać na poruszanie się po krawędziach hexów.
• osadnicy – ażeby go zbudować trzeba mieć dla niego miejsce: na statku lub w porcie. Kosztuje on po jednej karcie wełny, drewna, rudy i ziarna.
• załoganci – zbudowanie go kosztuje jedną rudę i jedną wełnę. Trzeba też mieć dla niego miejsce w porcie albo na statku. W czasie swojego ruchu statek może ich zabrać z portu nie przerywając swojego ruchu.

Ponadto każdy gracz ma jeden statek piratów, który aktywuje się, gdy któryś z graczy wyrzuci 7 na kostkach. Jest to element, który po prostu pojawia się na planszy, czyli nie wymaga surowców do zbudowania. Jeżeli nie ma na planszy żadnego statku piratów, to gracz wystawia swój na dowolnym kafelku morza, który nie sąsiaduje bezpośrednio z startową wyspą, ani nie jest zewnętrznym kafelkiem (tym stykającym się z ramką). Jeżeli statek rywala chce się ruszyć z płytki z piratami, to musi zapłacić jedno złoto. Może też próbować zatopić go. Udaje mu się to, gdy uzyska na kości wynik 6. W przypadku niepowodzenia nic się nie dzieje. Natomiast gdy odniesie sukces to statek rywala jest usuwany z planszy. Gracz, któremu to się udało wystawia w nagrodę swoich piratów. Ponadto kradnie wszystkim, którzy sąsiadują z jego statkiem, po jednej karcie.

Nowością w tym dodatku są 3 misje. Każda z nich wprowadza nowy element do gry. Można je dowolnie łączyć i grać z tymi zadaniami, na jakie macie ochotę. Teraz je pokrótce opiszę.

Misja 1 – Kryjówka piratów

Wśród kafelek lądów z księżycem i słońcem są złoża złota. Kiedy zawodnik odkryje taki hex, kładzie na nim specjalny żeton oraz otrzymuje dwie sztuki złota. Dopóki znajduje się na nim ten znacznik, to nikt nie może budować tam dróg ani osad. Ażeby mieć taką możliwość gracze muszą przy pomocy statków dostarczyć tam łącznie trzech załogantów. Wówczas kryjówka piratów zostaje przejęta przez zawodników. Każdy otrzymuje dwie sztuki złota. Leżący tam znacznik odsłaniamy, tak aby wskazywał cyfrę, która oznacza liczbę oczek na kościach, którą trzeba uzyskać, aby ją aktywować (tak samo jak każdy ląd w grze podstawowej, tylko przychodem są dwie sztuki złota). Ponadto obecni tam gracze, przesuwa swój znacznik na torze misji o jedno pole do przodu. Definiuje to liczbę punktów, które zdobywa. Liczą się one także do punktacji na koniec gry. Następnie obecni tam zawodnicy rzucają kością i dodają do wyniku tyle, ile mają tam załogantów. Zwycięzca przesuwa znacznik o kolejne pole na torze misji oraz musi usunąć z tego kafelka jednego załoganta. W późniejszym etapie gry zawodnicy mogą przy pomocy swoich statków zabrać stamtąd pozostałe pionki.

Misja 2 – Ryby dla Catanu

Podobnie jak w poprzedniej misji kafelki ławic z rybami (wraz z symbolem kości) znajdują się pośród płytek z księżycem i słońcem. Gdy chcemy z nich skorzystać, wtasowujemy je na początku rozgrywki właśnie w te stosy. Kiedy zawodnik odkryje jeden z nich otrzymuje dwie sztuki złota. W czasie fazy ruchu gracz może zdecydować się sprawdzić, czy któraś z odkrytych ławic ma ryby. Wówczas rzuca kością i kładzie znacznik ryby w odpowiednim miejscu (i tylko tam, gdzie wynik odpowiada temu, co znajduje się na kafelku). W czasie ruchu swoimi statkami może podpłynąć do takiej ławicy i załadować na niego rybę (o ile ma na nią miejsce). Każdą z nich trzeba dostarczyć do rady Catanu (taki specjalny kafelek obok startowej wyspy z dwoma portami). Zawodnik, który to zrobi przesuwa swój znacznik o jedno pole na torze tej misji.

Misja 3 – Przyprawy dla Catanu

Kafle z przyprawami działają podobnie jak te z ławicami. Gdy ktoś ją odkryje otrzymuje dwie sztuki złota i kładzie tyle worków z przyprawami, ilu jest zawodników w grze. Jeżeli gracz dopłynie tam swoim statkiem z załogantem, to może pozostawić go na lądzie i wziąć jeden znacznik przypraw. Od tego momentu może korzystać ze specjalnej zdolności kafelka oraz budować się na nim. Dzięki temu jego statki mogą poruszać się szybciej, może wymieniać kartę za złoto oraz łatwiej mu zatapiać statki piratów. Ponadto każda przyprawa dostarczona do rady Catanu daje zawodnikowi punkty na torze tej misji.

Dodatkowo każda misja ma płytkę specjalną. Po każdym przyznaniu punktów należy sprawdzić, czy nie należy jej przekazać innemu zawodnikowi. Jest ona warta dodatkowy punkt zwycięstwa i otrzymują ją gracz, który jest liderem w danej misji.

W zależności od tego, jaki moduł gry wybierzecie przed grą, rozgrywka toczy się do momentu, aż któryś z graczy uzbiera odpowiednią liczbę punktów. Dla przykładu, w potyczce z wszystkimi misjami, ma to miejsce, gdy ktoś zbierze 17 punktów.

Podsumowanie

No i stało się. Rozgrywka z tym dodatkiem naprawdę nam się spodobała. Nadal jest to bardzo losowa gra, bo główny mechanizm, czyli rzut kostką i sprawdzenie, które pole przynosi nam przychód, pozostał i jest „sercem” tej pozycji. Jest to ciągle frustrujące, że prawdopodobieństwo aktywacji lądów z cyfrą 6 do 8 nie koniecznie sprawdza się. Częściej w naszych rozgrywkach wyrzucaliśmy dziesiątki i czwórki. Ponadto pozostaje także bez zmian to, że przez te rzuty na kościach gra często spowalnia. Jednak dzięki temu, że wprowadzono dodatkową walutę handlową – złoto, można sobie zawsze zakupić towar. Za każde dwie monety dostajemy jedną kartę. Niezwykle jest to pomocne w sytuacjach, kiedy mamy mniejsze szczęście.

To, co napędza ten dodatek to eksploracja. Budujemy statki, wkładamy na nie osadników i płyniemy na nieznane wody. Im więcej uda nam się zbudować statków, tym będzie to bardziej efektowne oraz pozwoli nam wybrać dobre miejsce na nowy port. Dzięki temu będziemy mogli szybciej dosyłać osadników i załogantów. Oczywiście pod warunkiem, że zbierzemy na to wszystko surowce i pieniądze.

Każda misja ma swój urok. Przyprawy pozwalają zdobywać specjalne zdolności, które mogą nam przydać się. Dobrym bonusem jest dalsze pływanie naszymi statkami. Pomocne jest też sprzedawanie kart za pieniądze. W rozgrywkach wieloosobowych znaczną przewagę w walkach z piratami można zyskać, gdy będziemy mogli ich łatwiej niszczyć. Ławice z rybami też mają swój urok, jednak pod warunkiem, że będzie można je szybko transportować. Nie opłacalne jest raczej wyznaczenie jednego statku do tej roboty, który będzie musiał przepłynąć całą planszę dla jednego punktu. W tym czasie zrobi on wiele innych bardziej pożytecznych rzeczy. Pozostaje też kwestia tego, że to, gdzie one pojawią się, zależne jest od rzutu kośćmi. Najmniej grywalna misja we dwoje to kryjówka piratów. Dowiezienie tam tylu załogantów jest uciążliwe i przynosi mało benefitów. W związku z tym każdy gracz czaił się, kto poświęci ich dwóch, bo i tak wynik starcia zależy od rzutu kośćmi. W potyczkach wieloosobowych jest to znacznie prostsze, aby wysłać tam naszego jednego człowieka i dostać złoto oraz punkty. W dwójkę okazało się to bezcelowe. Oczywiście po części zależy też to od ułożenia płytek. W momencie, gdy ławice, czy przyprawy będą daleko od rady Catanu, to całkiem dobrym pomysłem na zdobycie większej liczby punktów będzie wzięcie udział w misji z piratami.

To, na co zwróciliśmy uwagę w naszych rozgrywkach, to problem lidera. Miało to również miejsce w grze podstawowej i tutaj nic się w tej kwestii nie zmieniło. Ten, kto wyjdzie na prowadzenie (z początku dzięki sprzyjającym rzutom kośćmi) ma łatwiej. Pomimo tego, że w jednej rozgrywce Tomasz dogonił mnie, gdy brakowało mi dwóch punktów do wygranej, to nawet losowość nie pomogła mu w tej sytuacji.

Jednak uważam, że Explorers & Pirates to świetny dodatek do Catanu. Sprawia, że gra nabiera rumieńców i nie tylko rzucamy kostką, zbieramy surowce, budujemy drogi i osady. Tutaj eksplorujemy, jesteśmy wredni zabierając ryby z ławic rywalowi oraz stawiamy statek piratów w najlepsze miejsce, blokując na przykład dostęp do rady Catanu. Jednak te czynniki sprawiają, że nie jest to już taka prosta, przyjemna gierka dla każdego. Polecam zagrać w ten dodatek każdemu, nawet tym, którzy dotychczas na propozycję rozrywki w Catanu uciekali do innego stołu.

Sylwia

Pomocnicza ocena zbiorcza według naszej zawiłej skali:

I.	Klimat	4/6
II.	Losowość	2/6
III.	Błędy w grze	6/6
IV.	Złożoność	6/6
V.	Interakcja	5/6
VI.	Wykonanie	6/6
VII.	Cena	6/6
VIII.	Czas rozgrywki	4/6
IX.	Ocena wariantu 2-osobowego	4/6

Końcowa nota:  4.77/6

Grę udostępniło wydawnictwo:

Bardzo serdecznie dziękujemy!

… and something for our international readers:

Pros:

+ it's still a Catan game, but better

+ simple rules

+ replayability

+ for two players

Con:

- randomness

- our copy has different shades of tiles